Chappen, egaliseren en vloeren

Net als de muren mogen ook de vloeren dichtgemaakt worden wanneer al de leidingen geplaatst zijn.

De afwerking van de vloeren hangt af van de vloeropbouw. In de klassieke opbouw wordt er op het beton een chape geplaatst, daarop geegaliseerd om vervolgens af te werken met tegels, laminaat, parket of kunststof vloerbekleding.

Bij een renovatie heb je boven vaak dat het gaat om houten balken met houten latten als vloer. Hier kan je kiezen om de houten laten weg te halen en te vervangen door bijvoorbeeld osb of zwaluwstaartplaten. Op houten vloeren kan je ook egaliseren, maar dan moet de vloer wel stevig vastgemaakt zijn. Je kan bijvoorbeeld OSB platen lateraal bevestigen op een bestaande houten vloer om zo een mooi vlak te bekomen dat kan geegaliseerd worden.

woning egaliseren
Een vloer egaliseren

Chape of zandcementvloer

Het Franse woord chape wordt voornamelijk in Belgie (Vlaanderen) gebruikt, in Nederland spreekt men van een zandcementvloer of een cementdekvloer (of smeervloer of specievloer). Maar wat is nu juist chape?

Samenstelling chape

Chape is een mengeling van zand, cement en water. De samenstelling van chape varieert, maar als vuistregel geldt:

1m³ chape = 1600kg rivierzand + 200~250kg cement 32.5 + 50~60 liter water

Voor dunne chapes is de korreldikte (granulaat) van het het zand 0~3mm. Voor dikkere chapes varieert het zant tussen 0 en 7mm, omdat de kleine en grote korrels mengen, geeft dit een hogere eindsterkte.

Als er te weinig cement in zit wordt de chape zanderig na het opdrogen. Chape wordt ook vaak voorzien van droge kunststof vezels. Die vezels zorgen er voor dat de chape niet te veel gaat krimpen bij het opdrogen.

Je kan chape bestellen in de gespecialiseerde handel, of voor kleine oppvervlakten zelf afmaken. Je kan de chape dan zelf mengen of je kan er voor kiezen om zakken chape te halen in de winkel.

Voor de samenstelling van de chape vind je hier en daar ook vuistregels, zoals 1 deel cement op vier delen zand.

Het voordeel van de chape die je in de zakken vindt is dat de consistentie overal hetzelfde is. Het kan soms wel moeilijk zijn om te vinden wat nu juist de verhoudingen zijn waarmee de chape is afgemaakt. Als je chape afhaalt in de bouwhandel, informeer dan zeker naar de verhoudingen en geef zelf mee wat je er mee van plan bent. Een goede bouwhandel geeft je normaal het juiste advies.

Aanbrengen van de chape

Voor je begint, zorg dat de vloer overal proper is en dat al de randen mooi vrij zijn. Breng dan eerst grondeermiddel aan. Dit is een middel dat de ondergrond dicht maakt zodat het water niet kan ontsnappen. Sla deze stap niet over, of het water uit verdwijnt uit de chape en je wil echt niet dat je chape mislukt (dit is een hel om uit te breken achteraf). Soms zegt men dat de vloer op voorhand bevochtigen ook werkt. Vertrouw hier niet op en zorg dat de vloer gegrondeerd is, de grondering is na een uurtje meestal al uitgehard en plastificieert als het ware de ondergrond.

Breng dan aan de randen de kantstrook aan. Die voorkomt dat de chape tot tegen de muren gaat en dat het water in de muren verdwijnt. Het zorgt er ook voor dat wanneer de chape droog is er een uitzettingsvoeg overblijft naarst de wanden.

Zorg dat je reilatten hebt die de exacte hoogte hebben van de uiteindelijke chape. Deze leg je op de grond, zodat ze mooi waterpas liggen.

Maak de chape aan en voeg eventueel vezels toe. Doe dit in een grote kuip en een deftige mixer. Als je geen mixer hebt, kan je een mixer huren voor een zeer schappelijke prijs bij verhuurfirma's.

Kap de cementkuipen uitmet de chape en rei af tussen de reilatten die je hebt gelegd. Schuur daarna nog wat glad met een vlakspaan. Haal dan de reilatten uit de chape en voeg de spleten op.

Het makkelijkste is als je met minstens 2 mensen werkt, dan kan 1 iemand de chape afmaken en 1 iemand chappen. Dit is een zwaar werkje, de chape verdeeld worden en je brengt de grootste tijd van het chappen door op je kniën. Je kan ook niet echt in de helft van het werk stoppen, dus je moet doorwerken. Be prepared.

Voorgemaakte zakken chape vind je in de bouwhandel. Als je een grote opverlakte moet doen met enige dikte kan je best naar de bouwhandel, tenzij je graag een aantal keer over en weer rijdt naar de bouwhandel om 100 zakken te halen.

Egaliseren

Veel mensen zeggen dat egaliseren heel makkelijk is. In principe hebben ze geen ongelijk, maar er kan toch wel een en ander fout lopen en meestal is er geen ruimte voor fouten. Egalisé of egaline wordt bovendien ook beenhard en is zeer lastig om achteraf nog uit te breken. Dus je moet het best in een keer goed doen. Als je geluk hebt is er nog ruimte over om een corrigerende laag te leggen, maar vaak zit je dan al aan de onderkant van de deuren.

Om te beginnen de ondervloer gronderen. Dit is een super eenvoudige klus, maar wordt vaak vergeten. Men zegt vaak dat eerst bevochtigen ook kan, maar onze raad is echt om daar niet op te rekenen. De kost om achteraf dingen te recupereren is veel te groot. Gronderen doe je met een grote borsten, je gaat overal rond. Dit plastificieert als het ware de ondergrond

Kijk goed naar het type egalise. Je hebt bijvoorbeeld zakken egalisé voor lagen tussen 2mm en 1cm en je hebt egalisé waarmee je dikker kan gaan. Die heeft dan een andere granulariteit en vezels. Gebruik nooit een verkeerde egalisé in de hoop dat dit ook wel goed zal komen.

Vloer voor het egaliseren Na het egaliseren is de egaline nog heel nat, het moet er uit zien als een spiegelend oppervlakte zonder brokken

Bij het afmengen is het enorm belangrijk om een zeer goede mixer te hebben. Bij beton of cement kan je hier en daar al eens wat op gevoel doen, maar bij egalisé hou je je best zo goed mogelijk aan de voorschriften. Koop een propere emmer met maat aanduiding en een grote propere betonkuip. Zorg dat je een goede mixer hebt en gebruik bij voorkeur geen boormachine. Een mixer valt heel goed mee van prijs bij de verhuurmaatschappij. Het voordeel is dat je dan heel goed per zak kan werken en de exacte hoeveelheid water toevoegen. Zorg dat je alles heel goed glad mixt. Als je denkt dat het glad is, mix nog even verder voor de zekerheid. Zorg dan zeker dat de luchtbelletjes er uit kunnen en laat het mengsel rusten. Ga prudent te werk, zorg bijvoorbeeld dat je niet per ongeluk een halve zak in de kuip laat vallen. Eens je de egalisé uitgiet en je merkt dan dat het geheel nog vol brokken zit is het eigenlijk al te laat.

Het aanbrengen van de egalisé is redelijk eenvoudig. Je kiepert de kuip uit op de vloer en je verspreidt die over de vloer met een lijmkam (getande spaan). De egaline is heel lopend en is zelf nivillerend. Je kan eventueel wat helpen met een oude aftrekker (vloerwisser).

Vloer na het egaliseren Na het uitrogen is de egaline een glad oppervlakte. Eventuele kleine putjes of brokjes kunnen in principe voorkomen en makkelijk gecorrigeerd worden. Steek eventuele brokjes af met een plamuurmes. Kleine putjes van luchtbelletjes kunnen meestal geen kwaad voor de vloeropbouw (bvb. laminaat of tegels).

Als je het echt perfect wil hebben kan je er nog eens doorgaan met een prikrol. Dit is een rol met pinnetjes die in de egaline gaan, zodat de lucht kan ontsnappen. Die vindt je echter niet overal in de bouwhandels of in de verhuufirma's. Als je alle stappen goed volgt is dit ook geen conditio sine qua non.

Denk op voorhand ook even na waar je best begint en eindigt, zodat je jezelf niet insluit en je door de egaline moet wandelen om weg te raken.